H Yoga και οι πρακτικές της...

Ένα ολιστικό σύστημα του "ευ ζην", που έχει γίνει συνήθεια σε πολλούς

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αξιοσημείωτη και συνεχώς αυξανόμενη στροφή στην Yoga και στην ενασχόληση με τις πρακτικές της. Ίσως γιατί (κι αυτό είναι το άκρως δελεαστικό στοιχείο της) συνίσταται σε μια μορφή εξάσκησης – σωματικής στα πρώτα στάδια – που μπορεί ν’ ακολουθήσει κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτου ηλικίας, φύλου, μυϊκής δύναμης και ιδεολογικών-θρησκευτικών πεποιθήσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι αποδεδειγμένα σήμερα ακολουθείται από πολλούς αθλητές ως μια εναλλακτική μορφή εκγύμνασης και πνευματικής σταθερότητας. Μάλιστα, εν έτη 1967 η Yoga γνώρισε το πρώτο και μεγαλύτερο ξέσπασμα στη διάρκεια του περασμένου αιώνα με χιλιάδες Ευρωπαίους να την αναζητούν έκτοτε, ύστερα από το ταξίδι των “BEATLES” στην Ινδία με σκοπό να μυηθούν στα του υπερβατικού διαλογισμού και της Yoga. Μια επιρροή ιδιαίτερα εμφανής στα τραγούδια τους από εκεί και μετά.

το δέντρο της yoga

Η Yoga είναι ένα ολιστικό σύστημα του "ευ ζην", που περιλαμβάνει αναπνευστικές και σωματικές ασκήσεις, καθώς και τεχνικές χαλάρωσης, συγκέντρωσης του νου και αποτοξίνωσης. Προέρχεται από την ινδική φιλοσοφία και στοχεύει στη σωματική, νοητική, συναισθηματική και πνευματική ανάταση του ανθρώπου. Η λέξη “yoga” είναι γραμμένη στα σανσκριτικά και πηγάζει ετυμολογικά από τη ρίζα “yuj” (γιουγκ) που σημαίνει “ενώνω”, “συνδέω”. Συνεπώς, η έννοια και το βαθύτερο νόημα της yoga είναι η συνένωση κι η συνύπαρξη του σώματος, του νου και της ψυχής κι η ιδανική εξισορρόπηση των 3 αυτών συνιστωσών της ανθρώπινης οντότητας.

To ποιος εμπνεύστηκε για πρώτη φορά τη Yoga κι εξασκήθηκε πάνω σ’ αυτή αποτελεί μέχρι και τις μέρες μας ένα αναπάντητο ερώτημα. Για πολλούς μάλιστα αιώνες όσοι ασχολούνται με τη Yoga φύλαγαν ως επτασφράγιστο μυστικό τις επιμέρους τεχνικές της, οι οποίες μεταλαμπαδεύονταν ως γνώση από το δάσκαλο-γκουρού στο μαθητή αυστηρά προφορικά, επιδιώκοντας έτσι να συντηρήσουν την αυθεντικότητα σε συνδυασμό με το μυστηριακό χαρακτήρα της. Την παλαιότερη αρχαιολογική μαρτυρία αποτελούν κάποιες πέτρινες «σφραγίδες» που βρέθηκαν στην κοιλάδα του Ινδού Ποταμού κι απεικονίζουν γιογκικές στάσεις και τοποθετούνται κάπου γύρω στο 3.000 π.Χ., κάτι που πιθανολογεί τη γέννησή της πολλούς αιώνες πριν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αναπτύχθηκε ως τμήμα της ταντρικής φιλοσοφίας, μέσω της οποίας το άτομο προσπαθεί να ελευθερωθεί πνευματικά από τα δεσμά του κόσμου ενώ ζει ακόμα σ’ αυτόν, αγγίζοντας μια ανώτερη πραγματικότητα. Η πρώτη όμως κωδικοποίηση των τεχνικών και των πρακτικών της Yoga τοποθετείται περί το 200π.Χ. κι έγινε από το μεγάλο σοφό Patanjali (Πατάντζαλι) με το έργο του “Yoga Sutras”, ένα εγχειρίδιο 196 επιγραμμάτων που αποτελεί τη Βίβλο, το κλειδί της εξάσκησης της σύγχρονης Yoga.

Τα πιο διαδεδομένα είδη Yoga σήμερα είναι: Hathayoga, Vinyasayoga, Poweryoga, και Ashtangayoga.

Η Hathayoga είναι η βάση όλων των συστημάτων Γιόγκα που υπάρχουν και είναι κατάλληλη για να μάθει κανείς τις θεμελιώδεις αρχές και τεχνικές της Γιόγκα που θα του καλλιεργήσουν επίγνωση και αυτοέλεγχο. Οι ασκήσεις της γίνονται με ήπια ένταση, αργά, σταδιακά και με λεπτομερή αυτοέλεγχο.

Η Poweryoga βασίζεται στις δυναμικές και ισομετρικές, στατικές ασκήσεις, ενώ περιλαμβάνει τεχνικές διαφραγματικής αναπνοής και ισορροπίας σώματος με εντυπωσιακά και άμεσα αποτελέσματα. Αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο εκγύμνασης ολόκληρου του σώματος, αυξάνει τη μυική μάζα, καίει το λίπος, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος κι αυξάνει το μεταβολισμό.

Η Ashtangayoga προσφέρει έντονη άσκηση, σύσφιξη, ισορροπία κι ευλυγισία μέσα από μια φυσική σειρά από στάσεις και αναπνοές. Αποτελεί μια ιδιαίτερα δυναμική κι ενεργητική γυμναστική, της οποίας τα θεραπευτικά αποτελέσματα αποτοξινώνουν και ευθυγραμμίζουν το σώμα.

Η Vinyasayoga σημαίνει «συγχρονισμός κίνησης και αναπνοής», καθώς κάθε αναπνοή αντιστοιχεί κυριολεκτικά σε μια φυσική άσκηση. Χαρακτηριστικό της είναι η αρμονική ροή μέσα από την οποία κάποιος μετακινείται από την μια στάση στην άλλη, μια αρμονία κινήσεων που παραπέμπει στο χορό. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργεί μεγάλη θερμότητα μέσα στον οργανισμό, ζεσταίνει το αίμα, το καθαρίζει και βελτιώνει την κυκλοφορία του. Απαλλάσσει από τον πόνο των αρθρώσεων, δυναμώνει το σώμα, ενεργοποιεί τη φυσική άμυνα του οργανισμού κι αποβάλλει τις τοξίνες, προσφέροντας ένα σώμα υγιές, λεπτό, και δυνατό.

Όσο διαφορετικά και αν είναι μεταξύ τους αυτά τα είδη, όλα εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. Εναρμόνιση των ενεργειών μέσα μας και επαναφορά της γαλήνης μεταξύ νου, ψυχής και σώματος. 'Όλες οι πόζες δρουν δραστικά τόσο στο οργανικό επίπεδο όσο και στο ενεργειακό και πνευματικό.

Ένας από τους σημαντικότερους λόγους που η Yoga έχει όλο και μεγαλύτερη απήχηση είναι ότι οι πρακτικές της μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις δυνατότητες και τις επιδιώξεις του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Όλοι μπορούν να ωφεληθούν από τη Yoga, είτε είναι γυναίκες ή άντρες, ηλικιωμένοι ή νέοι (ακόμα και παιδιά), είτε είναι υγιείς είτε αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, ακόμα και έγκυες. Το λόγο που μπορεί ο καθένας να την προσεγγίσει και ν’ ασχοληθεί θα τον αντιληφθείτε καλύτερα αν φανταστείτε τη Yoga σαν ένα δέντρο αποτελούμενο από πολλά κλαδιά, καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε ένα διαφορετικό είδος Yoga. Καθένα από αυτά τα είδη έχει τη δική του φιλοσοφία, ασκησεολογία και στόχους. Για το λόγο αυτό κάθε άνθρωπος καλείται να επιλέξει αυτό που τον εκφράζει περισσότερο, ανάλογα με το τι θέλει να πετύχει (πνευματικά ή σωματικά). Δεν ταιριάζουν όλα τα είδη Yoga σε όλους, όχι μόνο από την άποψη της σωματοδομής και της φυσικής κατάστασης αλλά κυρίως της ιδιοσυγκρασίας και του χαρακτήρα του καθενός. Το ζητούμενο – που συνιστά και τον πρωταρχικό κανόνα της Yoga – είναι το άτομο που ασχολείται με αυτή να αισθάνεται άνετα.

H Yoga δεν είναι μόνο σωματικές ασκήσεις, είναι κυρίως μια βοήθεια για την καθιέρωση ενός νέου τρόπου ζωής, ο οποίος εμπεριέχει και την εσωτερική και την εξωτερική πραγματικότητα. Το γεγονός ότι έχει τις ρίζες της στην ινδική παράδοση δεν σημαίνει ότι ταυτίζεται με την ινδουιστική θρησκεία ή ότι η ενασχόληση με αυτή συγκρούεται με τα δικά μας «πιστεύω». Τέτοιες δεισιδαιμονίες είναι πέρα για πέρα εσφαλμένες. Είναι απλά μια διαφορετική θεώρηση κι αντιμετώπιση της καθημερινότητας και σας βοηθάει εκεί που εσείς έχετε ανάγκη! Είναι ένας τρόπος ζωής, ο οποίος δεν μπορεί να κατανοηθεί θεωρητικά και θα γίνει ζωντανή γνώση μόνο μέσω της πρακτικής και της εμπειρίας, φυσικά και αυστηρά υπό την επίβλεψη ενός δασκάλου στα πρώτα στάδια. Σε επόμενο άρθρο θα αναφερθούμε στη σπουδαιότητα της αναπνοής στη Yoga και θα δώσουμε ορισμένες συμβουλές για τη σωστή πρακτική της Yoga…